هنر سفالگری و ساخت ظروف سفالی از گذشته تا کنون

هنر سفالگری یکی از حرفه‌های قدیمی است که سفالگران ابتدا با استفاده از خاک رس، به خلق ظروف سفالی می‌پرداختند. با گذشت زمان ظروف سفالی جای خود را به ظروف چینی و سرامیکی دادند اما همچنان حرفه سفالگری به قوت خود باقی مانده است. هنر سفال گری علاوه بر اینکه یکی از رشته‌های زیرشاخه هنر به شمار می‌رود، در کلاس سفالگری خصوصی و یا آموزش مجازی سفالگری نیز تدریس می‌شود. همچنین برای کودکانی که به اسباب بازی سفالگری علاقه دارند، چرخ سفالی پدالی یا چرخ سفالگری اسباب بازی وجود دارد که می‌تواند وسایل سفالی کوچک بسازند. گروه ژئومارس نیز توانسته است به واسطه علم روز و پرینتر سه بعدی محصولاتی از این دست تولید کند. جهت مشاهده محصولات ساخته شده با پرینتر سه بعدی ژئومارس می‌توانید از فروشگاه محصولات ما دیدن فرمایید. برای آشنایی بیشتر با هنر سفالگری تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

هنر سفالگری

سفالگری (pottery) از جمله هنرهای دستی است که طی قرن‌های متمادی ایجاد شده و آثار هنری بسیاری به واسطه آن ساخته شده است. هنر سفالگری هنر ساخت اشیاء مختلف و ظروف سفالینه با خاک و گل است. هنرمند سفالگر به واسطه آنچه که تجربه کرده یا در کلاس سفالگری آموزش دیده، پس از ساخت ظروفی از گل رس و قرار دادن آن در کوره سفالگری و تحت دمای زیاد، سفالی سخت ایجاد می‌کند. هرچه ذرات خاک ریزدانه‌تر باشند، مرغوبیت اشیا ساخته شده با آن بالاتر می‌رود. دوام و استحکام این محصولات به روش درست کردن و پخت آن نیز وابسته است.

روش‌های ساخت ظروف سفالی به دو صورت زیر می‌باشد:

• سفالگری با دست (روش‌های گوناگون مانند روش فیتیله‌ای)
• سفالگری با چرخ سفال گری

علی رقم اینکه این هنر و صنعت از جمله قدیمی‌ترین هنرهای تاریخ به شمار می روند اما با گذشت زمان از بین نرفته است بلکه هر روز به روش‌های نوین ارتقا یافته است. یکی از روش‌های نوین سفالگری، استفاده از پرینترهای سه بعدی سفالی می‌باشد. به واسطه پرینتر 3 بعدی می‌توان ظروف سرامیکی و سفالی زیبایی ایجاد کرد بدون آنکه نیاز باشد وقت زیادی برای آن صرف شود. گروه ژئومارس یکی از پیشروان این صنعت می‌باشد؛ شما می‌توانید با مراجعه به صفحه فروشگاهی آن، از محصولات ساخته شده با پرینترهای سه بعدی دیدن کرده و در صورت تمایل اقدام به خرید نمایید.

چرخ سفالگری

برای شکل دادن به سفالینه‌ها و ساخت اشیا و ظروف سفالی معمولا از وسیله ای به نام چرخ سفالگری استفاده می‌شود. اختراع چرخ سفال گری به خوبی توانست بر روی کیفیت نهایی ظروف سفالی اثرگذار باشد. چرخ سفالگری در طرح‌ها، رنگ‌ها و ابعاد گوناگونی تولید می‌شوند که می‌توانند کارایی‌های متفاوتی ارایه دهند. اجزا چرخ سفالگری به شرح زیر می‌باشند:

• شافت یا محور عمودی چرخ
• صفحه دایره‌ای شکل که گل جهت سفالگری بر روی آن قرار داده می‌شود
• صفحه بزرگ پایی شامل یک محور یاتاقان جهت قرار گیری در مرکز ( حرکت به وسیله الکتروموتورها یا به کمک پا)
• محل نشیمن
• محل قرار گیری پا

چرخ سفالگری پایی به کمک نیروی پای انسان به حرکت در می‌آید که نیاز به صرف انرژی زیادی برای آن است. مزیت این نوع ابزار سفالگری این است که سفالگر می‌تواند بر روی سرعت و کنترل ساخت خود در ساختارهای با حساسیت بالا تسلط بیشتری داشته باشد. از پایه چرخ سفالی برقی (حرکت کننده با الکتروموتورها) در تولید انبوه که دقت زیاد در تولید را نمی‌طلبد، استفاده می‌شود چرا که سرعت ساخت را افزایش خواهد داد. قیمت چرخ سفال گری بر اساس نوع پایی و برقی آن می تواند متفاوت باشد. پیشنهاد می‌شود چرخ سفال گری از فروشندگان معتبر این محصول خریداری شود تا بتوان با کیفیت‌ترین ظروف و اشیاء سفالی را ایجاد کرد.

ابزار سفالگری

در هنر سفالگری از ابزار سفالگری متفاوتی استفاده می‌شود که هر کدام وظیفه مخصوص به خود را دارند. ابزار سفال گری با توجه به کاربردشان به صورت زیر دسته بندی می‌شوند:

ابزار آماده سازی گل و خاک؛ جهت آماده سازی خاک رس و ایجاد گل از ابزاری مانند سطل، بیلچه، کاردک، تخته گچی یا چوبی، گونی، پتک، لیسه، الک، میز کار، ظرف پلاستیکی و ورقه‌های نایلونی استفاده می‌شود.

ابزار شکل دهی بدنه سفالینه‌ها؛ چرخ سفالگری (برقی یا پایی)، ورق‌های شکل دهنده، میز کار و ابزارهای جانبی (مثل لیسه، کاردک، سطل، اسفنج، مفتول سیمی، سوزن و درفش) از جمله ابزارهای شکل دهی بدنه سفال به شمار می‌روند.

ابزارهای تزئین؛ ابزارهای بردارنده، تراشنده‌ها، برش دهنده‌ها، اسفنج، قلم مو، مداد و پرگار، رنگ پاش و .. از جمله ابزارهای مورد استفاده جهت تزیین سفال‌ها به شمار می‌روند.

ابزار و تجهیزات پخت سفال؛ جهت پخت سفال از کوره سفالگری، خشک کن، وسایل جانبی نسوز، انبر، ماسک و دستکش مخصوص استفاده می‌شود.

جالب است بدانید که این هنر آنچنان در بین عموم محبوب است که برخی از افراد برای فرزندان کوچک خود چرخ اسباب بازی سفال گری تهیه می‌کنند تا از کودکی با این هنر آشنا شوند و در صورتی که به آن علاقه مند بودند، در آینده به صورت حرفه‌ای تر آن را دنبال کنند. همچنین تکنولوژی پرینتر سه بعدی نیز در این صنعت بی نصیب نمانده و به خوبی قادر است ظرف های سفالی یا سرامیکی زیبایی تولید کند. جهت مشاهده محصولات ساخته شده با پرینتر سه بعدی سفالی می‌توانید از محصولات ژئومارس دیدن فرمایید.

گل مناسب سفالگری

گل مناسب برای چرخ سفالگری پدالی، گلی است که پلاستیسیته بالایی داشته باشد و همچنین دارای قابلیت جذب آب باشد. تنظیم مناسب نسبت آب با رطوبت مورد نیاز گل از مواردی است که سفالگران به خصوص سفالگران مبتدی باید به آن توجه نمایند. افزایش مقدار آب در گل سفال می‌تواند باعث شکل گیری بهتر سفالینه‌ها شود و نیز می‌توان تقارن بهتری را بر روی آن ایجاد کرد؛ اما برای ساخت جداره‌های نازک نمی‌توان از گل نرم استفاده کرد چرا که نمی‌تواند بر روی صفحه چرخ سفال گری به خوبی بایستد و زود دفرمه می‌گردد.

در مقابل کم بودن رطوبت بدنه سفال باعث می‌شود که دستان سفالگر به خوبی بر روی بدنه گل نلغزد و عملیات روانکاری به خوبی انجام نشود. در نتیجه تنظیم مقدار آب گل سفال گری جهت روانکاری و فرم دهی گل تا رسیدن به نتیجه دلخواه نیاز به تمرین و سخت کوشی دارد که معمولا در کلاس سفالگری آموزش داده می‌شود.

از نکات مهم فرم دادن گل سفالگری، توجه به هم مرکز بود گل با مرکز صفحه چرخ است. در صورتی که گل در مرکز صفحه قرار نگیرد، پس از شکل‌گیری شی و اتمام عملیات سفالگری، شاهد نامتقارن و بدشکل شدن آن خواهیم بود. برای حصول به این هدف، می‌توان از تکیه‌گاه‌های مناسبی جهت نگه داشتن بازوهای دست سفالگر استفاده کرد. این کار باعث می‌شود در صورتی که دست سفالگر از محور اصلی خارج شد مجدد به سمت مرکز صفحه هدایت شود.

اگر قصد شرکت در کلاس سفالگری یا آموزش مجازی سفالگری را دارید لازم است جهت خرید گل سفالگری با کیفیت، از فروشندگان معتبر این محصول را خریداری کنید؛ چرا که کیفیت گل می‌تواند به صورت مستقیم بر روی کیفیت سفال تولید شده اثر گذار باشد. همچنین اگر به ظروف سفالی ساخته شده توسط پرینترهای سه بعدی علاقه دارید، پیشنهاد می‌کنیم از محصولات پرطرفدار سایت ژئومارس دیدن فرمایید.