همان طور که خودتان هم شاهدش هستید تکنولوژی دائما در حال پیشرفت و تکامل است. در این میان فناوری پرینت سه بعدی هم از این پیشرفت مصون نمانده است. گفته بودیم که چاپ سه بعدی به عنوان تولید افزودنی(additive manufacturing) به معنی ساخت اجسام جامد و قابل لمس سه بعدی از یک فایل دیجیتال است. در نتیجه هر چیزی که بتوانید طراحی کنید قابل چاپ شدن است. از ابتدای حضور این فناوری در دنیا تا به امروز پرینت سه بعدی به عنوان یک فناوری پایدار و سازگار با محیط زیست تبلیغ شده است. البته که هنوز هم جای توسعه این فاز وجود دارد.
تاثیر پرینتر سه بعدی بر محیط زیست چیست؟
سوال اصلی اینجاست که آیا تکنولوژی پرینترهای سه بعدی سازگار با محیط زیست هستند؟ آیا در واقعیت تاثیر پرینتر سه بعدی بر محیط زیست یک تاثیر مثبت است؟ خب، اجازه دهید در ادامه به این موضوع بپردازیم.
فرقی نمی‌کند در زمینه تولید قطعات صنعتی باشد یا در زمینه سلامتی و هوافضا، به هر حال اضافه کردن تکنولوژی پرینت سه بعدی به کارتان یعنی قدم گذاشتن در مسیری درست. مخصوصا زمانی که صحبت از تاثیر پرینتر سه بعدی بر محیط زیست می‌شود. این تکنولوژی کمک می‌کند کربن کمتری تولید کنید، هدر رفت پایین‌تری داشته باشید و حتی انرژی کمتری برای تولید مصرف کنید. همه این‌ها یعنی پرینترهای سه بعدی با محیط زیست سازگار هستند.
یکی از جنبه‌های مثبت این فناوری مرتبط با پایداری و سازگاری با محیط زیست در زمینه مواد اولیه است. در واقع بجای اینکه شما مواد اولیه را کم کنید و هدر رفت داشته باشید از موادی که در اختیار دارید می‌توانید بارها استفاده کنید به این خاطر که اکثر آن‌ها تماما قابل بازیافت هستند.
کارشناسان فنی این حوزه بر این باور هستند که تا سال 2050 میلادی میزان مصرف مواد خام اولیه برای تولید تا 90 درصد کاهش پیدا می‌کند. رقم قابل توجهی است، اینطور نیست؟ این یعنی کاهش چشمگیر مصرف انرژی.
مزایا و معایب تکنولوژی پرینترهای سه بعدی
برای اینکه بتوانید درک بهتری از تاثیر پرینتر سه بعدی بر محیط زیست داشته باشید باید مزایا و معایب آن را بشناسید.
مزیت‌های تکنولوژی پرینترهای سه بعدی
طراحی کارآمدتر و هوشمندانه
فناوری پرینت سه بعدی به شما اجازه می‌دهد هر چیزی که در ذهن دارید و می‌توانید طراحی کنید را در واقعیت بسازید. این یعنی تمامی مدل‌های پیچیده‌ای که ممکن است با روش‌های سنتی قابل دستیابی نباشند امکان پیاده سازی دارند. به علاوه اینکه گاها می‌توانید به یکباره تمامی یک محصول را تولید کنید، بجای اینکه قطعات آن را بسازید و در نهایت آن را سرهم کنید. این یعنی صرفه جویی در انرژی.
کاهش مصرف مواد خام اولیه
یکی دیگر از تاثیرات پرینتر سه بعدی بر محیط زیست کم کردن میزان مصرف مواد خام اولیه است. در واقع در فرآیند پرینت سه بعدی قطعات دقیقا برای جایی که نیاز است ساخته می‌شوند. این یعنی شما فلز را برای دستیابی به یک قطعه خاص ذوب نمی‌کنید. مواد خام کمتر مساوی است با مصرف انرژی کمتر، سبک‌تر بودن محصولات نهایی و همچنین تولید گازهای مضر گلخانه‌ای کمتر.
حذف معقول انبارداری
با پرینت سه بعدی شما می‌توانید تنها در صورت تقاضای یک محصول اقدام به ساخت آن کنید. این یعنی دیگر نیازی به انبار کردن مواد اولیه نخواهد بود. بدون شک انبار کردن مواد خام اولیه ضررهای زیادی به همراه دارد. از هزینه گرفته تا غیرقابل استفاده شدن مواد بعد از مدتی.
کارخانه‌های کوچک‌تر با سر و صدای کمتر
یک چاپگر سه بعدی قابلیت این را دارد که جایگزین چندین ماشین آلات سنتی شود. به این خاطر که می‌تواند طیف گسترده‌ای از قطعات را به تنهایی تولید کند. در نتیجه کارخانه‌ها کوچک‌تر می‌شوند. در نتیجه مصرف انرژی و سوخت‌های فسیلی کمتر شده، آلودگی صوتی کاهش پیدا می‌کند و همچنین از محیط‌های کوچک استفاده بهینه خواهد شد.
معایب تکنولوژی پرینترهای سه بعدی
و می‌رسیم به معایبی که این تکنولوژی به همراه دارد.
تولید ضایعات
با اینکه دلایل زیادی برای دخیل کردن فناوری پرینت سه بعدی با کسب و کارها وجود دارد اما باید این هم در نظر داشته باشید که تاثیر پرینتر سه بعدی بر محیط زیست و این مدل تولید افزودنی تماما هم سبز و سازگار با محیط نیست. چرا؟ خب، بزرگ‌ترین چالشی که در این فناوری با آن روبرو هستیم این است که با ضایعات باید چه کنیم؟ منظورمان ضایعاتی مثل چاپ‌های ناموفق، از مد افتاده، جوهرهای اضافی، پودرهای پلاستیکی و محصولات جانبی چاپ است.
Jeremy Faludi یکی از محققین برجسته در زمینه تولیدهای افزودنی است. طبق گفته فالودی با اینکه اطلاعات کمی در مورد کل زباله‌های تولید شده‌ای که توسط تولید افزودنی به محیط زیست اضافه می‌شود وجود دارد، اما با این حال و از آن جایی که این چاپگرها سریع‌تر و ارزان‌تر هستند انتظار می‌رود که افراد بیشتری هم از آن استفاده کنند که این یعنی ضایعات بیشتر! به این خاطر که صرفا یک پروژه به صورت حتمی نتیجه موفقی نخواهد داشت. در واقع با آزمون و خطا در ساخت ضایعات بیشتری هم تولید می‌شود. بخصوص اگر که صاحبین چاپگرها تجربه کافی نداشته باشند.
طبق نظرسنجی که توسط Filament یکی از شرکت‌های فعال در زمینه بازیافت انجام شده به این نتیجه رسیده‌اند که تنها در سال 2020 میلادی حدودا 8 میلیون کیلو زباله پرینت سه بعدی تولید شده است. رقم بالایی است، اینطور نیست؟
فقدان تکنولوژی‌های لازم برای بازیافت
همین موضوع زباله‌های تولیدشده توسط پرینترهای سه بعدی نشان دهنده فقدان ابتکارات لازم جهت بازیافت ضایعات تولیدشده است. جالب‌تر اینکه یکی از رشته‌های رایجی که برای پرینت‌های سه بعدی استفاده می‌شوند PLA است، یک ترموپلاستیک زیست تخریب‌پذیر که از منابع تجدیدپذیری مانند نشاسته ذرت و نیشکر تهیه می‌شود. جالب‌تر اینکه این رشته تنها در یک پروسه بازیافت صنعتی قابل بازیافت است و در روش‌هایی مانند بازیافت معمولی و کمپوست سازی نمی‌توان آن را پردازش کرد. همین یعنی نداشتن ابتکار و فناوری لازم برای بازیافت.
آینده سبزتر و روشن‌تر
مسئله‌ای که شکی در آن وجود ندارد آینده روشن و سبزتر تکنولوژی پرینتر سه بعدی است. همان طور که خودتان هم می‌دانید فناوری تولید افزودنی یک فناوری جوان و جدید است که اتفاقا استارت‌آپ‌های زیادی هم در این زمینه فعالیت می‌کنند. استارت‌آپ‌هایی که هر کدام به نحوی سعی دارند از تمام پتانسیل خود برای تولیدات پایدار استفاده کنند. به علاوه اینکه تولید افزودنی یک علم انعطاف‌پذیر، سازگار و دارای پتانسیل است. در نتیجه بدون شک در آینده از معایب فعلی آن کاسته شده و تاثیر پرینتر سه بعدی بر محیط زیست یک تاثیر مثبت خواهد بود. تا جایی که تمام دنیا این فناوری را به عنوان یک فناوری کاملا و 100 درصد سازگار با محیط خواهند شناخت. برای اینکه چنین چیزی در سال‌های آینده محقق شود مواد، فناوری‌ها و شیوه‌های صنعتی هنوز جای پیشرفت دارند.
سخن پایانی
همان طور که دیدید تکنولوژی پرینترهای سه بعدی همچنان جای پیشرفت دارند. البته در حال حاضر و با همین پتانسیل فعلی هم کارایی بسیاری برای کسب و کارها به همراه دارند. با این حال زمان همه چیز را مشخص می‌کند و در آینده شاهد پیشرفت این فناوری خواهیم بود. اگر که در حال حاضر یک پرینتر سه بعدی در اختیار دارید یا حتی قصد دارید که کسب و کارتان را توسعه دهید می‌توانید با تیم ژئومارس در تماس باشید. ما سعی می‌کنیم با طراحی استراتژی‌های مناسب برای شما کاملا دوستدار محیط و سازگار با آن کارها را انجام دهیم. با ما در ارتباط باشید.
